Santa Maria od zawsze wiodła prym. Jest najstarszą wyspą w całym archipelagu oraz została odkryta jako pierwsza przez portugalskich odkrywców. Jej stolica – Vila do Porto – była pierwszą założoną osadą (w latach 30. XIV wieku).

Wraz z Sao Miguel, obie wyspy tworzą Grupę Wschodnią Archipelagu Azorów. Suchy i cieplejszy klimat niż gdziekolwiek indziej w tym zakątku Oceanu Atlantyckiego oraz fakt, że są tu piaszczyste plaże z białym piaskiem to główne atuty, które przyciągają turystów.

Wyspę Santa Maria odwiedziłem podczas mojej 4-miesięcznej podróży w czasach pandemii, kiedy korzystając z uroków pracy zdalnej, spędziłem najpierw 2 miesiące na Maderze, a później kolejne 2 miesiące właśnie na Azorach. Graciosa to jedyna wyspa, której nie udało mi się zobaczyć, ale czy nie jest to dobry powód, aby pewnego dnia tam wrócić? Bez wątpienia!

Na jak długo zatrzymać się na wyspie?

Powiedziałbym, że 2-3 dni powinny wystarczyć na zwiedzenie wszystkich ciekawych miejsc i przejście kilku szlaków. Pamiętaj, że pogoda na Azorach jest nieprzewidywalna. Mimo że Santa Maria znajduje się zaledwie 20-30 minut lotu od Sao Miguel, byłem naprawdę zaskoczony tym, jak różny jest krajobraz, szczególnie w jej zachodniej części. Od razu rzuca się w oczy wysuszona trawa, która zupełnie nie przypomina soczystej i intensywnej zieleni z pozostałych wysp archipelagu. W porównaniu do Flores i Corvo, pada tutaj aż o połowę mniej!

Niemniej jednak, wciąż warto sprawdzać prognozę pogody i mieć plan awaryjny. Aplikacja mobilna SpotAzores to świetne narzędzie do podglądu na żywo obrazu z kamerek i monitorowania sytuacji. To dzięki niej udawało mi się wybierać kolejny cel wycieczki tak by nie być zawiedzionym po dotarciu na miejsce. W przypadku słabej widoczności w centralnej części wyspy, staraj się trzymać bliżej wybrzeża, gdzie zazwyczaj jest mniej pochmurno.

Gdzie przenocować?

Ze względu na pracę zdalną, zawsze szukam prywatnego pokoju z szybkim łączem internetowym. Najlepszy stosunek jakości do ceny oferował  Azores Youth Hostel , który znajduje się w centrum Vila do Porto. Pokój był prosty, ale czysty i miał prywatną łazienkę, jednak nie było w nim sygnału sieci komórkowej ani WiFI. Nie wiem, czy miałem pecha, czy wszystkie pokoje mają ten problem. WiFi dostępne jest tylko w części wspólnej. To fajna i duża przestrzeń ze stolikami i wygodnymi sofami, ale inni goście kręcą się dookoła, więc nie jest to idealna opcja dla tych, którzy potrzebują ciszy do pracy zdalnej. Parking przed hostelem jest bezpłatny.

Poruszanie się po wyspie

Podobnie jak na wszystkich innych wyspach archipelagu Azorów, wypożyczenie samochodu wydaje się niezbędne, aby dotrzeć do wszystkich ciekawych miejsc. Kilka razy korzystałem z usług firmy Autatlantis i mogę ją w pełni polecić. Cena zawsze wynosiła około 16-20 EUR za dzień (bez dodatkowego ubezpieczenia), a samochody, które miałem to Toyota Yaris, Citroen C1 lub Smart. Dostępne są też większe, oczywiście za odpowiednio wyższą cenę. Odbiór i zwrot były sprawne i szybkie.

Inną popularną wypożyczalnią jest Ilha Verde, jednak opinie klientów są mieszane i nigdy nie zdecydowałem się skorzystać z ich oferty.

Jeśli nie masz prawa jazdy, możesz spróbować autostopu, ale musisz uzbroić się w cierpliwość i liczyć na trochę szczęścia. Alternatywą są autobusy publiczne, ale jeżdzą one rzadko.

Na co warto zwrócić uwagę?

• Pogoda jest nieprzewidywalna i trzeba być przygotowanym na wszystko. Zawsze miej przy sobie przeciwdeszczową kurtkę lub parasol. Zainstaluj aplikację mobilną SpotAzores i miejsca, w których widoczność jest słaba, odłóż na później. W przeciwnym razie stracisz czas, a i tak nic nie zobaczysz.
• W sezonie, rezerwuj samochód z wyprzedzeniem. Moja podróż przypadła w okresie od kwietnia do maja, więc nie było problemu z rezerwacją z dnia na dzień, jednak wyobrażam sobie, że w sezonie może to być problem, zwłaszcza na mniejszych wyspach.
• Jedź ostrożnie, zwłaszcza we mgle. To całkiem normalne, że krowy, owce czy kozy stoją bardzo blisko drogi lub po prostu po niej chodzą.
• Jeśli wybierasz się na wędrówkę, pobierz pliki GPS i mapy z oficjalnej strony Visit Azores i na wszelki wypadek miej je w telefonie. Generalnie szlaki są dobrze oznakowane, ale w gęstej mgle nietrudno się zgubić.
• Nie bój się autostopu. Wiele szlaków ma charakter jednokierunkowy, co oznacza, że ​​musisz wrócić do punktu wyjścia tą samą drogą. Spróbuj oszczędzić nogi. Na niektórych wyspach ruch jest minimalny, ale gdy samochód nadjedzie, jest prawie pewne, że kierowca się zatrzyma i podrzuci gdzie trzeba.

Vila do Porto

Nazwa oznacza po prostu „miasto portowe” i choć nie ma tu zbyt wiele do zwiedzania, to jest to dobra baza na nocleg, ze względu na bliskość restauracji, barów i sklepów. Jest tu właściwie jedna główna ulica, idealna na wieczorny spacer zaczynając od portu i fortu de São Brás, aż do kościoła Santo Antão.

Inne ciekawe miejsca

Ribeira de Maloás – krótki szlak prowadzi do unikalnej formacji, która powstała w wyniku kontaktu morza z lawą bazaltową kompleksu wulkanicznego Pico Alto. Podobne miejsca występują na Islandii i są bardzo popularne wśród turystów.

Barreiro da Faneca – półpustynia z czerwono-pomarańczowych piachem oraz drzewami eukaliptusowymi dookoła. Jeśli Ribeira de Maloás wygląda jak Islandia, to Barreiro da Faneca na pewno przywołało moje wspomnienia z Australii. Zapierające dech w piersiach miejsce!

Poço da Pedreira – były kamieniołom, w którym wydobywano czerwony kamień, który następnie był używany w różnych konstrukcjach na wyspie. Obecnie jest to przyjemne miejsce na piknik nad stawem. Jest to również początek szlaku PRC03 (pętla).

Aveiro Cascade – najpiękniejszy wodospad na wyspie, otoczony winnicami w formie tarasów. Ma 110 metrów wysokości.

Latarnia Gonçalo Velho – punkt widokowy na miejscowość Maia oraz klify.

Praia Formosa – piaszczysta plaża na Azorach? Tak, i to całkiem spora!

Anjos – Krzysztof Kolumb pojawił się w tej wiosce w drodze powrotnej z Ameryki, co upamiętnia pomnik. Oprócz tego rozpoczyna się tutaj lub kończy szlak pieszy PR01 SMA – Costa Norte.

Museu de Santa Maria in Santo Espirito – świetne miejsce do poznania historii wyspy! Mieści się w wiejskim domu z XX wieku. Bardzo sympatyczny przewodnik prowadzi przez ekspozycje opowiądając dodatkowe ciekwostki.

Punkty widokowe (Miradouro)

Jak na każdej wyspie w archipelagu Azorów, także na Santa Maria jest mnóstwo punktów widokowych i zazwyczaj są one łatwo dostępne samochodem. Wystarczy rozglądać się za znakami z napisem „Miradouro”, który w języku portugalskim oznacza punkt widokowy. Oto lista tych najpopularniejszych, ale oczywiście ładne widoki są prawie wszędzie i łatwo jest znaleźć zapierające dech w piersiach miejsce pozbawione oficjalnej nazwy.

• Miradouro de São Lourenço
• Miradouro do Barreiro
• Miradouro das Lagoinhas
• Miradouro da Macela
• Miradouro da Pedra Rija
• Miradouro das Fontinhas
• Farolim da Ponta do Malmerendo

Szlaki piesze

PR01 SMA – Costa Norte

Trasa zaczyna się w Bananeiras i wkrótce skręca w prawo, a następnie prowadzi w dół aż do Baia do Raposo. Wspaniałe miejsce ze strumieniem wpadającym do oceanu i wodospadami w oddali. Następnie trzeba się cofnąć tą samą drogą aż do szlakowskazu, a następnie kontynuować marsz na zachód, w kierunku Barreiro da Faneca. To miejsce ostatniej aktywności wulkanicznej na wyspie, a połączenie czerwonej gliny i drzew eukaliptusowych natychmiast przywołało moje wspomnienia z Australii. Warto zboczyć na moment z głównego szlaku i podejść do Ponta do Pinheiro, około 10-15 minut w jedną stronę. Po powrocie tą samą drogą, idź prosto aż po prawej stronie zauważysz wzniesienie. Jest to Monte Gordo. Podejście zajmuje około 10 minut, ale widoki są ekstra. Po zejściu, szlak biegnie dalej w kierunku Ponta dos Frades, a następnie kończy się w wiosce Anjos, tuż obok pomnika Krzysztofa Kolumba.

PRC02 SMA – Pico Alto

Szlak zaczyna się tuż przy parkingu przy Pico Alto. W pobliżu można zauważyć pomnik poświęcony lotowi 1851, który rozbił się tutaj w 1989 roku. Wejdź po schodach na górę do najwyższego punktu wyspy. Niestety, widok skutecznie psują liczne anteny. Po zejściu do drogi asfaltowej, kieruj się do lasu, przez który biegnie szlak w większości pozostałego dystansu, ale jest też kilka dobrych punktów widokowych po drodze, szczególnie na wybrzeże i kalderę.

PRC03 SMA – Entre a Serra e o Mar

Oficjalnie szlak rozpoczyna się w pobliżu kościoła Santa Barbara, ale możesz też ruszyć z Poco da Pedreira, tak jak ja. Po przejściu przez centrum Santa Barbara, kieruj się w stronę Lagos, a następnie Norte, mijając po drodze kaplicę Nossa Senhora de Lurdes. Zdecydowanie polecam nadłożyć drogi do punktu widokowego nad zatoką São Lourenço, który jest główną atrakcją tego szlaku. Po powrocie na główną ścieżkę, kontynuuj spacer wzdłuż zatoki i dalej do parkingu, kończąc pętlę.

PR04 SMA – Santo Espirito – Maia

Bardzo przyjemny i malowniczy szlak. Jest liniowy, więc polecam zostawić samochód w miejscowości Maia i złapać stopa do Santo Espirito. Ruch jest minimalny, ale prędzej czy później cierpliwość zostanie wynagrodzona. Jeśli masz trochę czasu, wpadnij do Muzeum Etnograficznego Santa Maria. Bardzo pouczające miejsce z niesamowitym przewodnikiem prezentującym historię wyspy. Następnie podążaj za oznaczeniami szlaku mijając ruiny starych wiatraków oraz pastwiska. Kontynuuj w kierunku wybrzeża, idąc wzdłuż strumyka. Wodospad Aveiro znajduje się tuż przy krawędzi klifu i jest po prostu zbyt blisko, aby podziwiać go w pełnej okazałości. Schodząc w dół, co jakiś czas odwróć się, aby podziwiać ten cud natury. Wkrótce zejście przez winnice zaczyna być dość strome, więc jednak czasami również patrz pod nogi 🙂 Po dojściu do asfaltowej drogi, warto odbić w lewo żeby zobaczyć wodospad z nowej perspektywy, od dołu. Stąd prezentuje się najlepiej! Na koniec pozostaje luźny odcinek wzdłuż wybrzeża aż do parkingu.

PR05 SMA – Costa Sul

W momencie pisania tego tekstu szlak jest oficjalnie zamknięty. Wybrałem się na niego, mając na uwadze, że po prostu zawrócę, jeśli po drodze zauważę coś niebezpiecznego. Tak jednak nie było i bez najmniejszych problemów dotarłem do jego końca.

Trasa zaczyna się w Vila do Porto, obok twierdzy Sao Brass, następnie przecina potok i prowadzi przez mocno wyschnięte tereny do Padreira do Campo. To stanowisko geologiczne, w którym znaleziono morskie skamieliny. Niedługo potem miniesz Jaskinię Figueiral, która została stworzona przez człowieka w celu wydobywania gliny do budowy lokalnych domów. Strome zejście kończy się na plaży, która jest doskonałym miejscem na odpoczynek i kąpiel. Dalej szlak biegnie obok twierdzy Sao Jao Baptisa, by w końcu zakończyć się w przy najpiękniejszej plaży na wyspie – Praia Formosa. Złapanie autostopa z powrotem do Vila do Porto powinno być stosunkowo łatwe. Jeśli tak nie jest, podejdź w górę do drogi EN1-2A, która jest znacznie bardziej ruchliwa.

PR06 SMA – Areia Branca

To wspaniały i zróżnicowany szlak łączący Plażę Formosa z Zatoką São Lourenço. Jeśli nie masz ochoty wracać tą samą drogą, sugeruję zostawić samochód w Santa Barbara i stamtąd złapać podwózkę w kierunku Praia Formosa. Ludzie w Santa Maria są naprawdę mili i zwykle zatrzymuje się od razu pierwszy samochód jadący w pożądanym kierunku.

Z Praia Formosa rozpoczyna się 6-kilometrowe podejście w kierunku Pico Alto, który miejscami może być męczące. Ale to w końcu trekking, a nie leżenie na plaży 🙂 Do dojściu na punkt widokowy, panorama jest dość kiepska, głównie przez liczne anteny. Kolejne kilometry to zejście przez pola uprawne do Santa Barbara. Przejdź przez miejscowość w kierunku wybrzeża i dalej stromo w dół aż do Baía of São Lourenço. Widoki są niesamowite: ocean, skały oraz tarasy porośnięte winnicami, które z góry wyglądają jak szachownica. Szlak kończy się przy plaży. Po sesji fotograficznej z drona, wróciłem do Santa Barbara po samochód tą samą drogą (tyle, że tym razem pod górę).

Great Route of Santa Maria

Matka wszystkich szlaków pieszych na wyspie Santa Maria. Informacja turystyczna sugeruje pokonanie 78 kilometrowej trasy w czterech etapach, ale myślę, że spokojnie można ją pyknać w 3 dni, jeśli ponad 20 km dziennie nie stanowi problemu. Oficjalny start jest w Vila do Porto, a następnie szlak okrąża w zasadzie całą wyspę: Vila do Porto – Cordal – Norte – Bananeiras – Vila do Porto. Z pewnością jest to świetna przygoda, która jest na mojej liście, jeśli kiedykolwiek wrócę w te rejony 🙂

Dzięki wysokim klifom i typowym fajãs sięgającym oceanu krajobraz São Jorge jest naprawdę wyjątkowy. Wyspa ma 54 km długości i 6,9 km w najszerszym miejscu. Należy do Grupy Centralnej i wraz z wyspami Faial i Pico tworzy tzw. „trójkąt”.

Czym są fajãs i dlaczego są tak wyjątkowe? Już odpowiadam! To niewielkie płaskie obszary utworzone przez lawę lub osuwiska. Na São Jorge jest ich ponad 40, a niektóre z nich są dostępne tylko pieszo po ciężkiej wędrówce. Zdecydowanie warto podjąć wyzwanie i odwiedzić przynajmniej kilka z nich!

Wyspę São Jorge odwiedziłem podczas mojej 4-miesięcznej podróży w czasach pandemii, kiedy korzystając z uroków pracy zdalnej, spędziłej najpierw 2 miesiące na Maderze, a później kolejne 2 miesiące właśnie na Azorach. Graciosa to jedyna wyspa, której nie udało mi się zobaczyć, ale czy nie jest to dobry powód, aby pewnego dnia tam wrócić? Bez wątpienia!

Na jak długo zatrzymać się na wyspie?

Powiedziałbym, że 3 -4 dni powinny wystarczyć na zwiedzenie wszystkich ciekawych miejsc i przejście kilku szlaków. Pamiętaj, że pogoda na Azorach jest nieprzewidywalna, a jeśli masz pecha to centralna część wyspy może być spowita gęstą mgłą przez cały okres pobytu. Sprawdzaj prognozy na bieżący i zawsze miej przygotowany plan B.

Aplikacja mobilna SpotAzores to świetne narzędzie do podglądu na żywo obrazu z kamerek i monitorowania sytuacji pogodowej na Azorach. To dzięki niej udawało mi się wybierać kolejny cel wycieczki tak by nie być zawiedzionym po dotarciu na miejsce. W przypadku słabej widoczności w centralnej części wyspy, staraj się trzymać bliżej wybrzeża, gdzie zazwyczaj jest mniej pochmurno.

Gdzie przenocować?

Ze względu na pracę zdalną zawsze szukam prywatnego pokoju z szybkim łączem internetowym. Najlepszy stosunek jakości do ceny oferował Azores Dream, który znajduje się w centrum Velas. To duży dom z ogromnym salonem, dobrze wyposażoną kuchnią i tarasem na dachu ze wspaniałym widokiem na Pico. Pokój był prosty, ale przytulny, z dwiema wspólnymi łazienkami na końcu korytarza. Bezpłatny parking jest możliwy w pobliskich uliczkach. W pełni polecam!

Poruszanie się po wyspie

Podobnie jak na wszystkich innych wyspach archipelagu Azorów, wypożyczenie samochodu wydaje się niezbędne, aby dotrzeć do wszystkich ciekawych miejsc. Kilka razy korzystałem z usług firmy Autatlantis i mogę ją w pełni polecić. Cena zawsze wynosiła około 16-20 EUR za dzień (bez dodatkowego ubezpieczenia), a samochody, które miałem to Toyota Yaris, Citroen C1 lub Smart. Dostępne są też większe, oczywiście za odpowiednio wyższą cenę. Odbiór i zwrot były sprawne i szybkie.

Inną popularną wypożyczalnią jest Ilha Verde, jednak opinie klientów są mieszane i nigdy nie zdecydowałem się skorzystać z ich oferty.

Jeśli nie masz prawa jazdy, możesz spróbować autostopu, ale musisz uzbroić się w cierpliwość i liczyć na trochę szczęścia. Alternatywą są autobusy publiczne, ale jeżdzą one rzadko.

Na co warto zwrócić uwagę?

• Pogoda jest nieprzewidywalna i trzeba być przygotowanym na wszystko. Zawsze miej przy sobie przeciwdeszczową kurtkę lub parasol. Zainstaluj aplikację mobilną SpotAzores i miejsca, w których widoczność jest słaba, odłóż na później. W przeciwnym razie stracisz czas, a i tak nic nie zobaczysz.
• W sezonie, rezerwuj samochód z wyprzedzeniem. Moja podróż przypadła w okresie od kwietnia do maja, więc nie było problemu z rezerwacją z dnia na dzień, jednak wyobrażam sobie, że w sezonie może to być problem, zwłaszcza na mniejszych wyspach.
• Jedź ostrożnie, zwłaszcza we mgle. To całkiem normalne, że krowy, owce czy kozy stoją bardzo blisko drogi lub po prostu po niej chodzą.
• Jeśli wybierasz się na wędrówkę, pobierz pliki GPS i mapy z oficjalnej strony Visit Azores i na wszelki wypadek miej je w telefonie. Generalnie szlaki są dobrze oznakowane, ale w gęstej mgle nietrudno się zgubić.
• Nie bój się autostopu. Wiele szlaków ma charakter jednokierunkowy, co oznacza, że ​​musisz wrócić do punktu wyjścia tą samą drogą. Spróbuj oszczędzić nogi. Na niektórych wyspach ruch jest minimalny, ale gdy samochód nadjedzie, jest prawie pewne, że kierowca się zatrzyma i podrzuci gdzie trzeba.

Velas

Główne miasto wyspy znajduje się na południowym wybrzeżu i to tutaj przypływają promy z pobliskich wysp. Jest kilka zakątków, które warto zobaczyć, wszystkie w zasięgu dłuższego spaceru. Zaplanuj około 4-6 godzin, aby odkryć okolicę.

Zacznij od Jardim da República, który jest uroczym malutkim parkiem. Nie zapomnij rzucić okiem na XVIII-wieczny barokowy budynek ratusza tuż obok. Następnie kontynuuj spacer w kierunku portu, mijając kościół Igreja Matriz de Velas i Portão do Mar, czyli bramę, która jest jednym z nielicznych śladów dawnej fortecy, zbudowanej w celu obrony wioski przed piratami.

Casa Museu Cunha da Silveira jest muzeum przedstawiającym historię regionu w formie sal tematycznych: rolnictwo, rybołóstwo, stolarstwo, tkactwo i wiele innych, a także ciekawa historia rodziny Cunha da Silveira, która odegrała ważną rolę w życiu politycznym i społecznym wyspy São Jorge.

Idź wzdłuż wybrzeża, aż dotrzesz do Arco Natural de Velas. Oprócz cudownej naturalnej struktury wulkanicznej wzrok z pewnością przyciągnie panorama Pico.

Na koniec przejdź za kaplicę Senhora Do Livramento, a następnie kontynuuj pod górę do kaldery Morro Grande. Piękna panorama Velas z Oceanem Atlantyckim w tle jest tutaj gwarantowana! Zamiast wracać tą samą drogą, polecam zejście do wnętrza kaldery i przejście przez nią na drugą stronę w kierunku pionowo opadającego klifu. Zapierające dech w piersiach widoki na zatokę Entre Morros!

Inne ciekawe miejsca

Fajã dos Cubres i Fajã da Caldeira Santo Cristo – oba miejsca z charakterystycznymi przybrzeżnymi lagunami to zdecydowanie wizytówki São Jorge. Fajã da Caldeira Santo Cristo słynie z uprawy małży oraz dobrych warunków do surfowania. Najszybciej można tam dotrzeć pieszo z Fajã dos Cubres, gdzie znajduje się parking. Do obu miejsc można również wybrać się od drugiej strony, bardziej wymagającym szlakiem PR01 SJO rozpoczynającym się w Serra do Topo.

Fajã de São João – mała, ale bardzo malownicza fajã z typowymi domami zbudowanymi z czarnego kamienia. Swój początek ma tutaj szlak PR03, ale w momencie pisania tego artykułu był on zamknięty.

Topo – co ciekawe, była to prawdopodobnie pierwsza osada na wyspie, założona w 1480 roku przez Willema Van der Haegena. Wysepka Topo, która jest miejscem lęgowym wielu gatunków ptaków, oraz latarnia morska, która zapewnia przyzwoite widoki na ten teren to główne atrakcje turystyczne.

Fajã da Ribeira da Areia – słynie z pięknego łuku skalnego Arco da Fajã da Ribeira d’Areia.

Fajã das Pontas – Małe miejsce z pięknymi tradycyjnymi zabudowaniami, do którego można dotrzeć pieszo szlakiem PRC06 SJO. Obszar ten jest wykorzystywany przede wszystkim pod uprawę winnic, kukurydzy i innych warzyw.

Fajã da Penedia – Tuż obok Fajã das Pontas. Warto zajrzeć do kaplicy św. Filomeny.

Fajã do Ouvidor – Uważa się, że miejsce to zostało uformowane przez lawę z oddalonego o około 3 km Pico Areeiro. To, co przyciąga turystów, oprócz wspaniałych widoków, to wiele naturalnych basenów, z których największym i najpopularniejszym jest Poça de Simão Dias.

Latarnia Farol dos Rosais – Oddana do użytku 1 maja 1958 r., ale opuszczona wkrótce potem (w 1964 r.) z powodu kryzysu sejsmicznego w Rosais i podwodnej erupcji. Osuwiska klifów, które nastąpiły po trzęsieniu ziemi w 1980 roku, uniemożliwiły wznowienie funkcjonowania.

Parque Florestal das Sete Fontes – Piękny teren, pełny najróżniejszej roślinności. Do tego w pobliżu znajdują się szlaki piesze jak i miejsca na piknik. Gorąco polecam przejażdżkę szutrową drogą prowadzącą na Pico da Velha, wzgórze o wysokości 493 metrów nad poziomem morza z bajecznymi widokami na Pico, szczególnie o zachodzie słońca.

Moinho da Urzelina – Jeden z dwóch typowych, kolorowych wiatraków, pozostałych w okolicy Urzelina, na południowym wybrzeżu wyspy São Jorge.

Pocas de Vicente Dias – Kolejne naturalne baseny utworzone przez strumienie lawy, położone około 2 kilometry od Calhety. Szczególnie atrakcyjne ze względu na tło, które tworzą wyspy Pico i Faial.

Punkty widokowe (Miradouro)

Jak na każdej wyspie w archipelagu Azorów, także na Sao Jorge jest mnóstwo punktów widokowych i zazwyczaj są one łatwo dostępne samochodem. Wystarczy rozglądać się za znakami z napisem „Miradouro”, który w języku portugalskim oznacza punkt widokowy. Oto lista tych najpopularniejszych, ale oczywiście ładne widoki są prawie wszędzie i łatwo jest znaleźć zapierające dech w piersiach miejsce pozbawione oficjalnej nazwy.

• Miradouro da Faja Das Almas
• Miradouro da Fajã dos Cubres
• Miradouro da Fajã do Ouvidor
• Miradouro do Pico da Velha
• Miradouro Ferra Afonso
• Vigia da Baleia
• Miradouro do Canavial
• Miradouro do Terreiro da Macela
• Miradouro da Transversal

Szlaki piesze

PR01 SJO – Serra do Topo – Caldeira do Santo Cristo – Fajã dos Cubres

Początek szlaku w Serra do Topo jest często zamglony, ale nie zniechęcaj się. Po początkowych kilkuset metrach zaczyna się zejśćie aż do poziomu morza i im dalej, tym lepsze powinny być widoki. Bądź ostrożny, ponieważ po deszczu, może być bardzo ślisko. W pewnym momencie znajduje się pierwszy punkt widokowy na Caldeira de Santo Cristo. Kontynuuj zejście w kierunku fajã z laguną, w słynie z hodowli małży oraz obecności różnych gatunków ptaków. Pozostały dystans do Fajã dos Cubres jest w większośc płaski i mało wymagający, a dotarcie do kościoła Nossa Senhora de Lourdes na końcu szlaku zajmuje około 30-40 minut.

Problemem jest logistyka. Możesz zamówić taksówkę, która zabierze Cię z powrotem do samochodu w Serra do Topo, lub po prostu wrócić tą samą drogą. Pierwsza opcja jest droga, a druga wymagająca fizycznie ze względu na strome podejście. Ewentualnie zostaw samochód na parkingu w Fajã dos Cubres, stamtąd przejdź do Caldeira de Santo Cristo, a następnie kontynuuj szlak w górę tak daleko, jak chcesz i jesteś w stanie, zanim zawrócisz. W ten sposób zobaczysz wszystkie ciekawe punkty, mając większą kontrolę nad całkowitym dystansem, którą chcesz pokonać.

PR02 SJO – Serra do Topo – Fajã dos Vimes

Ta trasa to nic innego jak konkretne zejście, więc przygotuj kolana na solidny wycisk. Jeśli zostawisz samochód w Serra do Topo, pamiętaj, że droga powrotna nie będzie łatwa. Alternatywnie możesz popytać i zorganizować taksówkę lub spróbować złapać stopa.

Po wstępnym zejściu szlak przecina asfaltową drogę i kieruje się w stronę źródła Fonte de Agua Azeda. W Fajã dos Vimes znajduje się mała kawiarnia, w której można się napić czegoś chłodnego i odpocząć 🙂

PR03 SJO – Fajã de São João – Lourais – Fajã dos Vimes

Ten szlak łączy Fajã de São João z Fajã dos Vimes na południowym wybrzeżu wyspy. Dość długie i wymagające podejśćie a następnie zejście, z Lourais będącym najwyższym punktem. Ruszyłem z Fajã dos Vimes, gdzie zobaczyłem ogłoszenie, że szlak jest czasowo zamknięty. Postanowiłem kontynuować mimo to i zawrócić na wypadek jakichkolwiek oznak niebezpieczeństwa.

Najpierw był dość długi odcinek wędrówki polną drogą wśród okolicznych domów, ale w końcu dotarłem do lasu. Tu w niektórych miejscach szlak zaczął być zarośnięty a gałęzie blokowały nieco przejście. Prawdopodobnie skutek burzy. Po około 4 kilometrach postanowiłem zawrócić. Z technicznego punktu widzenia nie było tam nic niebezpiecznego, jednak moje tempo było dość powolne i robiło się późno. Ogólnie na wyspie są inne, znacznie lepsze szlaki, więc z tym polecam się wstrzymać do oficjalnego otwarcia.

PR04 SJO – Pico do Pedro – Pico da Esperança – Fajã do Ouvidor

Mimo że jest to szlak pieszy, szeroka żwirowa droga powoduje, że większość turystów pokonuje go samochodem. Ponieważ biegnie wzdłuż centralnego i najwyższego terenu na wyspie, dobra pogoda i widoczność są niezbędne, aby w pełni się nim cieszyć.

Rozpocznij swoją przygodę w pobliżu Pico do Pedro i podążaj drogą aż do Pico de Esperança (1053m). Wejście na najwyższy punkt Sao Jorge jest kuszące, a w pogodny dzień widoki zapierają dech w piersiach. Pobliskie jeziora i panorama całej wyspy oraz sąsiednie Pico.

Zejdź do głównej drogi i miń Pico do Areiro i Pico Pinheiro oraz nieco dalej Espigao. Wkrótce szlak skręca w prawo i prowadzi w dół w kierunku Fajã do Ouvidor. Tutaj jakość drogi pogarsza się i niektóre jej fragmenty były niezwykle trudne do pokonania tak małym autem jak Smart. Zawieszenie było zdecydowanie za niskie! Jedź bardzo powoli lub zamiast skręcać w prawo, jedź dalej prosto w kierunku drogi EN3 i stamtąd kieruj się do Fajã do Ouvidor, omijąc trudny fragment szlaku.

Jeśli zdecydujesz się kontynuować pierwotny szlak, wjedziesz do wioski Norte Grande tuż obok kościoła. Stamtąd, końcowy etap wiedzie wygodną droga asfaltową.

Czy szlak lepiej pokonać pieszo czy samochodem?

Przejazd jest dobrym wyborem, chyba że naprawdę jesteś wielkim entuzjastą pieszych wędrówek. Ponad 15 km po szutrowej drodze może być męczące i nieco nudne. Droga schodząca do Norte Grande jest wyboista, ale przejezdna, a jeśli się nią zdecydujesz, to samochodowa wersja szlaku jak i ta piesza będą w 100% takie same. Z drugiej strony, nawet jeśli ją ominiesz, nie stracisz wiele. Jakkolwiek ten szlak pokonasz, będzie to z pewnością wspaniały czas na łonie natury.

PRC05 SJO – Fajã de Além

To pętla o długości niespełna 5 km, ale lepiej jej nie lekceważyć! Podobnie jak w przypadku innych wędrówek do fajãs, tutaj również jest strome zejście (różnica wzniesień 500 metrów), a następnie równie strome podejście z powrotem do głównej drogi. W samej fajã nie ma zbyt wiele do zobaczenia, kilka wiejskich domów z tradycyjnymi uprawami wokół. Chodzi tutaj przede wszystkim o widoki po drodze, a nie ostateczny cel. Męcząca rozrywka, ale warto!

PRC06 SJO – Norte Pequeno

Trasa zaczyna się w Norte Pequeno, gdzie najlepiej zostawić samochód przy kościele. Stamtąd najpierw podążaj asfaltową drogą, by po kilkuset metrach odbić na polną. Wkrótce zaczyna się zejście z z prawie 500 metrową różnicą wzniesień. Trasę pokonywałem przy złej pogodzie, z intensywnymi przelotnymi opadami i mokrym podłożem. To nie był najlepszy pomysł, bo schodząc w dół było naprawdę ślisko, a moje buty kompletnie przemokły od mokrej trawy. Ale nisko wiszące chmury nadają temu miejscu wyjątkowy charakter. Po zejściu pierwsze budynki, które zobaczysz to Fajã do Mero. Szeroka szutrowa droga prowadzi dalej do Fajã da Penedia, gdzie warto zrobić sobie krótką przerwę, aby odwiedzić kaplicę św. Filomeny (Santa Filomena). Kontynuuj dalej główną drogą, aż do rozwidlenia. Tutaj należy kierować się prosto do Fajã das Pontas. To mała wioska rybacka, która podobnie jak wszystkie fajãs odwiedzone tego dnia, była całkowicie opuszczona. Ale kto chciałby spacerować po okolicy w tak deszczowy dzień? No tak… ja 🙂 Warto przejść na sam koniec zabudowań, skąd widoki na pobliskie klify są naprawdę wspaniałe. Na koniec, zawróć aż do wspomnianego wcześniej rozwidlenia szlaków, skręć w lewo i podążaj wijącą się do góry drogą do końca szlaku.

PR09 SJO – Fajã dos Vimes – Fragueira – Portal

Wędrówkę można rozpocząć w Fajã dos Vimes lub w Portal. Wybrałem tę drugą opcję i po początkowym płaskim odcinku szlak zaczął schodzić w dół przez las, sporadycznie z widokiem na ocean. W Fajã da Fragueira widoki były już znacznie piękniejsze – surowy krajobraz oraz winnice. Stąd szlak idzie dalej do Fajã dos Vimes, gdzie można odpocząć przed męczącym powrotem pod górę tą samą drogą.

GR01 SJO – Great Route of São Jorge 01 

Pierwsza część szlaku przecinającego całą wyspę. Zaczyna się w pobliżu latarni morskiej Ponta do Topo i przechodzi przez kilka ciekawych miejsc, takich jak Fajã z São João, Fajã dos Vimes, Lagoa da Caldeira do Santo Cristo i Fajã dos Cubres. Jeśli nie jesteś maniakiem chodzenia, dystans 40 km należy rozłożyć na 2 dni. Świetna opcja dla miłośników pieszych wędrówek!

GR01 SJO – Great Route of São Jorge 02 

Druga część długodystansowego szlaku przez São Jorge, od Fajã dos Cubes do Ponta dos Rosais. Najciekawsze punkty po drodze to Pico da Esperança i Płaskowyż Centralny.