Tizi n’Test to przełęcz położona w górach Atlasu Wysokiego, na wysokości około 2092 m. n.p.m., przez którą przebiega trasa łącząca Marrakesz i Taroudant.
Przez wieki był to kluczowy szlak używany przez handlarzy i podróżników przemieszczających się między północnymi równinami a południowymi regionami Maroka. Obszar ten jest bogaty w kulturę berberyjską, a na trasie znajduje się wiele tradycyjnych wiosek.
Atlas Wysoki jest sejsmicznie, ze względu na położenie na granicy afrykańskiej i euroazjatyckiej płyty tektonicznej.
Trzęsienie ziemi we wrześniu 2023 r
8 września 2023 r. w Maroku miało miejsce silne trzęsienie ziemi o sile 6,8 w skali Richtera. Epicentrum znajdowało się około 72 km na południowy zachód od Marrakeszu, w pobliżu miasta Oukaimedene w górach Atlasu Wysokiego, na płytkiej głębokości 18 kilometrów, co spowodowało silne wstrząsy, które były odczuwalne na dużym obszarze, nawet w Casablance, Portugalii i Algierii. Życie straciło ponad 2900 osób, a ponad 5500 zostało rannych. W wielu odizolowanych osadach górskich zawaliły się budynki, a infrastruktura drogowa została uszkodzona, co utrudniało akcję ratowniczą. Historyczne dzielnice Marrakeszu również dotknęły znaczne zniszczenia.
Około 20 minut po początkowym trzęsieniu ziemi wystąpił dodatkowy wstrząs wtórny o sile 4,9 w skali Richtera. Poziom zniszczeń i trudny teren stanowiły główne przeszkody w dotarciu do poszkodowanych i zapewnieniu im pomocy przez rząd marokański oraz międzynarodowe organizacje pomocy humanitarnej.
Jak się tam dostać?
Najlepszą opcją jest wynajęcie samochodu w Taroudant, Marakeszu lub Agadirze. Krajobraz jest fenomenalny, dobrze jest być niezależnym i podróżować we własnym tempie. Pokonałem tę trasę w Renault Clio, więc samochód z napędem 4×4 nie jest konieczny.
Jeśli zdecydujesz się na start w Agadirze, polecam skorzystać z usługi wypożyczalni Click’n’Go Car Rental. Sympatyczni goście i łatwy kontakt na WhatsApp. Wynająłem Renault Clio na cały miesiąc i dostałem niezłą cenę.
Brak samochodu sprawi, że podróż będzie znacznie dłuższa i mniej komfortowa. Najprawdopodobniej będziesz musiał skorzystać z lokalnych minibusów lub autostopu, a ruch jest niewielki.
Najlepszy czas na wizytę
Najlepszy czas na przejazd Tizi n’Test to późna wiosna, lato i wczesna jesień.
Późna wiosna (od kwietnia do czerwca): łagodne i przyjemne temperatury. Roślinność odżywa or kwitną kwiaty, co dodaje dodatkowego uroku.
Lato (od lipca do września): Temperatury mogą być wysokie, ale jest zdecydowanie chłodniej na wyższych wysokościach. Śnieg , a warunki jazdy są ogólnie bezpieczne. Jest mniej turystów w porównaniu do innych popularnych miejsc w Maroku, co zapewnia spokojniejsze wrażenia.
Wczesna jesień (od października do początku listopada): Łagodne i przyjemne temperatury z chłodniejszymi nocami. Zaczynają pojawiać się jesienne kolory.
Zima (od grudnia do lutego): Zdecydowanie należy unikać tego okresu. Przełęcz może zostać zamknięta z powodu śniegu i oblodzenia. Nawet jeśli jest otwarta, jazda może być niebezpieczna. Wczesna wiosna (marzec) też nie jest najlepszym okresem. Chociaż śnieg może zacząć się topić, warunki są nieprzewidywalne.
Bezpieczeństwo
Jak wspomniałem wcześniej, pokonałem całą trasę Renault Clio, więc samochód z napędem 4×4 nie jest konieczny. Zawsze jednak staraj się podróżować w ciągu dnia, nie tylko ze względu na widoki ale właśnie bezpieczeństwo. Przed wyruszeniem w podróż sprawdź prognozę pogody, która na obszarach górskich może się szybko zmieniać.
W niektórych obszarach zasięg komórkowy może być słaby lub w ogóle go nie ma, dlatego poinformuj kogoś o swoich planach podróży i przewidywanym czasie dojazdu do celu. Na koniec upewnij się, że Twój pojazd jest w dobrym stanie, ma pełny zbiornik paliwa i zapasy wody i przekąsek gdyby coś poszło nie tak. Planując podróż w miesiącach z optymalną pogodą i podejmując niezbędne środki ostrożności, z pewnością będziesz cieszyć się bezpieczną i malowniczą przejażdżką przez Tizi n’Test!
Jak długo zajmuje przejazd?
Odległość pomiędzy Taroudant a Marakeszem wynosi 225 km i pokonanie niej zajmuje około 5 godzin, ale oczywiście warto doliczyć sporo czasu na przystanki, bo widoki są niesamowite. Dodatkowy przejazd do Lalla Takerkoust wydłuży czas jazdy o dodatkową godzinę.
Przejazd przez Tizi n’Test
Miałem pewne wątpliwości, czy przejazd przez przełęcz kilka dni po trzęsieniu ziemi to dobry pomysł, jednak w hotelu w Taroudant spotkałem gościa podróżującego na motocyklu przez Maroko, który potwierdził, że przełęcz jest otwarta i przejezdna. Ruszyłem więc z samego rana i udałem się na wschód w kierunku Oulad Ali. Był 24 października, a więc nieco ponad miesiąc od trzęsienia ziemi.
Po drodze zauważyłem trzech młodych chłopców łapiących stopa na poboczu drogi, więc zdecydowałem się ich podwieźć. Wydawali się naprawdę mili, mimo że nie potrafiliśmy porozumieć się po angielsku. Zrobiłem kilka przystanków na zdjęcia i wkrótce zobaczyłem pierwszą wioskę, która wydawała się być mocno zniszczona przez trzęsienie ziemi. Było dużo gruzu i zawalonych budynków. Kawałek dalej znajdowały się namioty ratunkowe w kolorze niebieskim lub żółtym, zapewniające mieszkańcom tymczasowe schronienie.
Droga na przełęcz była łatwa i wkrótce dotarłem do Hotelu La Haute Vue. Tradycyjna mała kawiarnia i restauracja, w której możesz coś zjeść lub nawet spędzić noc. Pobudka na szczycie przełęczy musi być magiczna!
Na zjeździe z przełęczy czekały kolejne ciekawe miejsca i krajobrazy. W pobliżu znajduje się zabytkowy meczet Tin Mal, zbudowany w XII wieku. Jest to jeden z niewielu meczetów w Maroku, który mogą odwiedzić turyści nie będący muzułmanami. Został znacznie uszkodzony podczas trzęsienia ziemi i był niedostępny do zwiedzania.
Tego dnia zabrałem wielu autostopowiczów. Najciekawszy był facet podróżujący z ogromną torbą pełną orzechów. Kiedy dotarliśmy do celu, przepakował trochę orzechów do mniejszej plastikowej torby i wręczył mi w ramach podziękowania. Bardzo miło z jego strony!
Teren wzdłuż zjazdu w przełęczy w kierunku Marakeszu wydawał się najbardziej zniszczony przez trzęsienie ziemi, z dużą ilością zawalonych budynków, tymczasowych namiotów i zniszczonych samochodów. Widziałem mnóstwo pojazdów policyjnych i wojskowych, a także wolontariuszy pracujących dla World Central Kitchen i innych organizacji humanitarnych niosących pomoc.
Miejscowa ludność zmuszona była mieszkać w tymczasowych namiotach, podczas gdy w nocy temperatury były bliskie 0°C. Był to szokujący widok, który pomógł uświadomić sobie, jak potężna była ta klęska żywiołowa. Domy w tym regionie budowane są przeważnie z gliny dlatego ich konstrukcja jest tak podatna na zawalenie.
Kiedy mijałem Asni, zdecydowałem się dodatkowo odwiedzić miejscowość Lalla Takerkoust, aby zobaczyć pobliskie jezioro. Droga okazała się znacznie ciekawsza niż cel podróży!
Jezioro jest w rzeczywistości zbiornikiem utworzonym przez zaporę Lalla Takerkoust, zbudowaną we francuskim okresie kolonialnym w latach dwudziestych XX wieku. Jest to popularne miejsce na piknik i relaks nad wodą.
Pustynia Agafay może nie robi takiego wrażenia jak Sahara, ale wciąż warto tu zajrzeć. Po okolicy jeździ wiele quadów, ponieważ jest to popularna aktywność organizowana w ramach półdniowych wycieczek z Marrakeszu.
